Czym różni się zadatek od zaliczki?

Zadatek i zaliczka to dwa pojęcia, które często stosowane są zamiennie. Choć obydwa terminy wiążą się z przekazaniem części zapłaty na rzecz umowy to znacznie różnią się znaczeniem. Kiedy wpłacamy zadatek, a kiedy zaliczkę i co dokładnie oznaczają one dla stron transakcji?

Zadatek i zaliczkę łączy jedynie ich zastosowanie. Obydwie wpłaca się w ramach wykonywanej w przyszłości umowy. To właśnie umowa określa, który z terminów zostanie zastosowany w konkretnym przypadku. Nieznajomość prawa i znaczenia tych pojęć może wiązać się z nieprzyjemnymi konsekwencjami, a nawet utratą pieniędzy. Dlatego warto poznać różnicę i warunki zastosowania obu terminów.

Co to jest zadatek?

Dokładną definicję zadatku regulują przepisy kodeksu cywilnego (art. 394), który mówi o tym, że jest to świadczenie udzielane przy podpisywaniu umowy. Często stosowane jest w przypadku umowy przedwstępnej, np. przy zawieraniu kupna mieszkania. Co ciekawe, świadczenie to może mieć postać zarówno pieniężną, jak i rzeczową. Zadatek przekazuje się w celu ewentualnej rekompensaty w razie nie wywiązania się z umowy. Różnica polega jednak na tym, która ze stron dokonała uchybienia. Jeśli osoba dająca zadatek nie wywiązała się z ustalonych zasad to w takim przypadku druga strona może odstąpić od umowy i zachować świadczenie. Ale jeśli to osoba przyjmująca zadatek zaniechała zapisów umowy, to strona wręczająca świadczenie ma prawo ubiegać się o zwrot dwa razy wyższej kwoty. Należy jeszcze dodać, że gdy umowa zostanie wykonana prawidłowo, zadatek wlicza się w ogólną sumę świadczenia, a w przypadku jej rozwiązania świadczenie zostaje zwrócone bez konieczności podwojenia go. Przyjmuje się, że wartość zadatku to nie więcej niż 20% całej kwoty, ale nie ma regulacji określających dokładną jego wysokość.

Co to jest zaliczka?

Zaliczkę traktuje się jako część świadczenia wypłacanego przed realizacją usługi lub sprzedażą. W związku z tym nie traktuje jej się jako zabezpieczenie umowy na wypadek niewywiązania się z niej. Zaliczkę uznaje się tylko, gdy została ona określona jako taka w umowie. Jeśli nie, traktuje się ją jako zadatek. Zaliczka w przeciwieństwie do zadatku nie podlega zatrzymaniu. W razie odstąpienia od umowy kupujący powinien otrzymać ją z powrotem, a dodatkowo może ubiegać się na zasadach ogólnych o ewentualne pokrycie kosztów szkód, które powstały z tego tytułu. Decydując się na zaliczkę, gdy nastąpiło niewykonanie jej przedmiotu, wykonawca nie może odstąpić od umowy. Rozwiązanie umowy jest możliwe tylko, jeśli obie strony wyrażą taką chęć, a wtedy muszą one nawzajem zwrócić sobie świadczenia. W przypadku zaliczki nie stosuje się przepisów takich, jak przy zadatku. Oznacza to, że zaliczka nie przepada, ani nie można zwrócić jej w podwójnej kwocie.

Zadatek to zabezpieczenie umowy i może być traktowany jak ewentualne zadośćuczynienie za niewykonanie ustalonych świadczeń. Zaliczka to jedynie część kwoty, wpłaconej na poczet całej zapłaty za usługę lub przedmiot umowy. Dlatego właśnie nie powinno stosować się ich wymiennie, tylko dopasować daną instytucję do konkretnej sytuacji i umowy.

Materiał przygotowany przez eksperta portalu Relist.pl

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *